Anadolu Uygarlıkları

Anadolu bir çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Anadolu’da tarihi MÖ 12000 yılına kadar giden bir çok yerleşim yeri bulunmaktadır: Göbeklitepe, Çatalhöyük, Hacılar bu yerleşim yerlerinden bazılarıdır. [1]

Hititler (MÖ 1650-1200)

Hititler, MÖ 3000 yıllarının sonunda küçük gruplar halinde Kafkaslar üzerinde Anadolu’ya gelen Hint-Avrupalı bir kavimdir, Anadolu’da yerleşik olan Hattiler ile karışarak Hitit DEvleti’ni kurmuşlardır. Kurucusu Labarna’dır; başkenti ise Boğazkale-Hattuşaş’tır. Hitit tarihini MÖ 1650-1450 Eski Krallık ve MÖ 1450-1200 Hiti İmparatorluğu olarak ikiye ayırmak mümkündür. Dünya tarihinde Hititlerin MÖ 1274’te Mısır’la yaptığı Kadeş Savaşı ve MÖ 1264’te Mısır’la yaptığı ve ilk yazılı anlaşma olan Kadeş Antlaşması önemli olaylardır. [2]

Urartular

Urartuların tarih sahnesine çıkışları MÖ 8. yüzyıla rastlarken Urartular ancak 9. yüzyılda teşkilatlanmayı başarmışlardır. Önceleri dağınık bir konfederasyon iken Urartu Kralı Aramu (MÖ 850-840) dağınık konfederasyonu birleşik bir krallık haline getirmiştir. MÖ 8. yüzyıldan itibaren Urartu Devleti’nin egemenliği tüm Doğu Anadolu Bölgesi’ne yyaılmıştır. En güçlü oldukları dönem ise II. Sarduri (MÖ 764-735) dönemidir. Urartu Devleti MÖ. 585’te İskid akınları sonucu yıkıldı. [4]

Urartu Kralları:

• Aramu (MÖ.850-840)
• I. Sarduri (MÖ.840-830)
• İşpuini (MÖ.830-810)
• Menuas (MÖ. 810-786)
• I. Argişti (MÖ. 786-764)
• II. Sarduri (MÖ. 764-735)

Frigler (MÖ 750-600)

Hititlerin MÖ 1200’lü yıllardan itibaren yıkılmasından sonraki dönemden itibaren Anadolu’ya batıdan göç eden Frig kavmi, MÖ 750’lilerden itibaren Anadolu’da siyasi üstünlük elde etmeyi başarmış ve efsanevi kralları Midas döneminde güçlü bir devlet olmuşlardır. Frigler MÖ 6. yüzyılın sonlarından itibaren siyasi üstünlüğü kaybetmişlerdir. [3]

Lidyalılar

Hint-Avrupa kavminde olan Lidyalılar Batı Anadolu’ya doğudan gelmişler, önce Hititlerin sonrasında ise Friglerin egemenliği altında yaşamışlardır. Frigler’in yıkılmasından sonra MÖ 680 yılında bağımsı bir devlet kurmuşlardır. İlk kralları Giges, başkentleri Sardes’tir. Son kralları Kroises dönemi en güçlü oldukları dönemdir. Lidyalılar parayı ilk kullanan medeniyet olmuştur. Lidyalılar Kral Yolu’nu Asur’a kadar götürmüştür. Lidya Krallığı, Pers İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır. [4]

Lidya Kralları:

• Giges
• Kroisos