Şeker üretiminde iki temel bitki vardır: Şeker kamışı ve şeker pancarı. Şeker kamışının sapından, şeker pancarının sapından elde edilen şeker sakaroz’dur. Şeker kamışı tropik ülkelerde yetişen ve kamış sapı parçaları kullanılarak yeniden dikilen çok yıllık bir bitkidir. Şeker pancarı ise çiçek tohumları tarafından yayılan yıllık bir bitkidir. Şeker pancarı şeker kamışına göre daha soğuk iklimlerde ve özellikle Kuzey Yarımküre’nin 35. paralelinin üzerinde yetiştirilmektedir. Geleneksel şeker kaynağı olan şeker kamışı ve şeker pancarına alternatif olarak son yıllarda tahıllardan, özellikle mısırdan da şeker üretilmektedir.[1]
Her iki bitki türünde (şeker kamışı ve şeker pancarı) bitkilerin toplam ağırlığının % 75’i sudur. Bu bitkilerin şeker ağırlıklarına bakıldığında ise şeker kamışının şeker içeriği toplam ağırlığının % 10-15’i arasında iken şeker pancarının şeker içeriği toplam ağırlığının % 13-18’i arasındadır. Her iki bitkide neredeyse protein ve yağ yoktur. [1]
Dünya şeker üretimine bakıldığında (2019 yılına bakalım mesela) dünya toplam şeker kamışı üretimi 1.949.310.108 ton iken dünya toplam şeker pancarı üretimi 278.497.980 ton’dur. Şeker kamışı üretiminde Brezilya, Hindistan, Tayland, Çin, Pakistan ve Meksika en büyük paya sahipken şeker pancarı üretiminde Rusya, Fransa, Almanya, ABD, Türkiye ve Polonya lider ülkelerdir. Türkiye’de şeker üretimi nerdeyse tamamen şeker pancarından elde edilmektedir. [2]
Şeker kamışı ve şeker pancarından elde edilen sakaroz kökenli şekerin 2019/20 yılında dünya toplam üretimi 172 milyon tondur. Bu üretiminin % 24’ü şeker pancarından % 76’sı ise şeker kamışındandır. Sakaroz türü şekerin dışında yüksek fruktozlu mısır şurubu (HFCS) üretimi kurum madde bazında 2020 yılı için 13 milyon tondur. Yüksek fruktozlu mısır şurubu üretiminde üretimin yarısınndan fazlasını ABD yaparken, ABD’yi Çin, Japonya, Avrupa Birliği ve Meksika izlemektedir. Türkiye şeker (sakaroz) üretiminde dünya 13.’dür. [3]
