Türkiye’nin kuzeyinde Kuzey Anadolu Dağları, güneyinde ise Güney Anadolu Dağları doğu-batı yönünde uzanırlar. Türkiye’nin özellikle doğusu dağlıktır. Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı bu bölgenin en doğusunda, Ermenistan ve İran sınırları yakınında yer almaktadır. Ararat olarak da adlandırılan Ağrı Dağı’na ilk tırmanış 1829 yılında Prof. Frederik Von Parat tarafından gerçekleştirildi. 5.165 m yüksekliğindeki Ağrı Dağı volkanik bir dağdır. [1]
Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, Avrupa’nın en yüksek dağı olan Elbruz’dan sadece 477 metre kısa; Avustralya’nın en büyük dağı olan Kosciuszko’nun 2,3 katı yüksekliğe sahiptir. Aşağıda kıtalar bazında kıtaların en yüksek dağları sıralanmıştır. Ayrıca Okyanusya takım kıtası da ayrı değrlendirilmiştir.
Kıtaların En Yüksek Dağları [2]
- Afrika kıtasının en yüksek dağı Kilimanjaro‘dur. Tanzanya’nın Kuzeydoğu’sunda Kenya sınırında yer alan Kilimanjaro volkanik bir dağdır ve 5.895 m yüksekliğindedir. Zirveye ilk tırmananlar Alman fotoğrafçı Hans Meyer ve Avusturyalı dağcı Ludwig Purtscheller olmuştur.
- Avrupa‘nın en yüksek dağı olan Elbruz Kafkasların bir parçasıdır. Volkanik bir dağ olan Elbrus’un 5.642 m ve 5.595 m olan iki zirvesi vardır. Daha uzun olan zirveye ilk kez tırmananlar İsviçreli rehber Peter Knubel liderliğinde bir keşif grubudur.
- Kuzey Amerika‘nın en yüksek dağı olan Denali (McKinley) Alaska’da yer almaktadır. 6.194 m yüksekliğindeki Denali’nin kuzey zirvesine ilk kez 1910’da Sourdough Kaşifleri adlı bir grup tırmanırken füney zirvesine ilk tırmananlar 1913 yılında Hudson Stuck ve Harry Karstens liderliğindeki bir grup olmuştur.
- Güney Amerika’nın zirvesi Aconcagua‘dır. Ajnatin’in batısında Şili sınırında yer alan ve 6.959 m yüksekliğine sahip olan Aconcagua’nun birbirine bir sırtla bağlı olan Güney ve Kuzey zirvelerinden Kuzey zirvesine ilk tırmanan İsviçreli dağcı Matthias Zurbriggen olmuştur.
- Asya‘nın ve dünyanın zirvesi olan Everest, Güney Doğu Himalayalar’da Nepal ve Çin’in otonom bölgesi Tibet arasındaki sınırda yer almaktadır. Everest’in yüksekliği 8.850 metredir. Everest 1852 yılında Hindistan Ulusal Araştırması ile dünyanın en yüksek dağı olarak kabul edilmiştir. Everest’e 1953’in zirvesine ulaşmak için 1953 yılına kadar birçok bitirilmeyen girişim olmuş ama 1953 yılında Edmund Hillary ve Tenzing Norgay zirveye tırmanmayı başarmışlardır. Zirveye 1924 yılında tırmanmış olabileceğine inanılan George Mallory ve Andrew Irvine’in kaybolmuşlardır. Mallory’nin bedeni 1975 yılında 8.156 m yükseklikte bulunurken Irvine’in bedenine hala ulaşılamamıştır.
- Antarktika‘nın en yüksek dağı Vinson‘dur. 1935 yılında Amerikalı kaşif Lincoln Ellsworth tarafından keşfedilen Vinson kıtanın batısında yer almaktadır ve 4.892 m yüksekliğindedir. Zirvesine ilk kez 1966 yılında Amerikalı bir grup tarafından çıkılmıştır.
- Avustralya‘nın en yüksek dağı olan Kosciuszko, Avustralya’nın güney doğusunda yer almaktadır ve 2.228 m yüksekliğindedir. 1840 yılında Kosciuszko’ya tırmanan Polonyalı kaşif ve jeolojist Paul Strzelecki Polonyalı kahraman Tadeusz Kościuszko’nun ismini dağa verdi.
- Okyanusya‘nın en yüksek dağı ise Jaya Zirvesi’dir (Carstensz Dağı). Yeni Gine’de yer alan Jaya 4.884 m yüksekliğindedir. Jaya Zirvesi’ne ilk tırmanan 1909 yılında Hollandalı kaşif Hendrik A. Lorentz olmuştur.