Sosyal medya; kişilerin bilgi, fikir, kişisel mesaj veya video gibi farklı içerikleri paylaşmak için oluşturdukları sanal topluluklarda kullandıkları elektronik iletişim şeklidir.[1]
Pew Araştırma Merkezi’nin verilerine göre yetişkinler arasında sosyal medya kullanımı ABD‘de 2005 yılında % 5 (Facebook‘ın hayat bulduğu yıl) iken 2019’da % 72’dir.[2]
İlk sosyal medya aslında Mors alfabesidir; elektronik nokta ve çizgilerin aktarıldığı iletişim şekli. Fakat modern zamanlarda sosyal medyanın kullanımı internetin icadı ile başlar. 1969 yılında ARPANET (the Advanced Research Projects Agency Network) internetin öncüsü olarak kabul edilir. ABD Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen bu dijital ağ, birbirleri ile bağlı dört üniversitenin bilim insanlarının yazılım ve diğer verileri paylaşmasını sağladı. Bugünkü internetin asıl öncüsü ise 1987‘de ABD Ulusal Bilim Vakfı (the National Science Foundation) tarafından geliştirilen NSFNET olarak bilinen ulusal dijital ağdır.[2]
Sosyal medya platformları
1997 yılında ise ilk dijital medya platformu olan Six Degrees profil yükleme servisi faaliyete geçti. Bunu 2000 yılında Hot or Not (AmIHotorNot.com), 2001‘de Friendster takip etti.[2][3]
Blog olarak ise 1999 yılında LiveJournal ve Blogger (2003 yılında Google tarafından satın alındı) faaliyete geçti. 2002 yılında LinkedIn faaliyete geçti (LinkedIn’ın 2020 yılında 675 milyon kullanıcısı oldu). 2003 yılında Myspace (2006 yılında dünya genelinden en fazla ziyaret edilen web sitesi idi), 2004 yılında Facebook faaliyete geçti.[2][3]
Günümüzün sosyal medya platformlarını, kuruluş yıllarını ve kurucularını sıralayalım [2][3]:
- Facebook (2004): Mark Zuckerberg (Harvard öğrencisi)
- Reddit (2005): Steve Huffman & Alexis Ohanian (Massachusetts’liler, 20’li yaşlardalar)
- YouTube (2005): Steve Chen, Chad Hurley & Jawed Karim
- Twitter (2006): Jack Dorsey, Evan Williams, Biz Stone vd.
- Tumblr (2007): David Karp
- Foursquare (2009): Dennis Crowley & Naveen Selvadurai
- Weibo (2009): Sina Corporation (Çin firması)
- Instagram (2010): Kevin Systrom (Stanford mezunu)
- Pinterest (2010): Ben Silbermann (IPhone uygulama geliştiricisi)
- Snapchat (2011): Evan Spiegel, Reggie Brown & Bobby Murphy (Stanford öğrencileri)
- Google+ (2011): Google
- TikTok (2016): ByteDance (Çinli teknoloji firması)
Twitter’da hashtag‘ler 2007 yılından itibaren kullanılmaya başlandı, fakat Twitter’ın hashtag’leri sahiplenmesi 2009 yılında oldu. 2009 yılına TIME dergisinin en kötü icatlar listesinde yer bulan Facebook’un bağımlılık yaratan oyunu FarmVille damgasını vurdu. Emojilerin yaratıcısı Shigetaka Kurita idi, emojiler 1999 yılından itibaren Japonya’da cep telefonlarında kullanılmaya başlandı, 2000’lerin ortasından itibaren de dünyaya yayıldı.[3]